Abstrakt
Eurokod 2 w obliczeniach nośności na przebicie fundamentów (płyt grubych) uwzględnia smukłość ścinania za pomocą dodatkowej funkcji f(a)=2d/a wprowadzonej do podstawowego wzoru na naprężenia graniczne. Ten dodatkowy składnik powoduje silny wzrost naprężenia granicznego w miarę zbliżania się obwodu kontrolnego u do słupa. Celem głównym prezentowanych badań była weryfikacja zależności zalecanej przez Eurokod 2 do obliczeń nośności na przebicie funda-mentów i płyt krępych.
W ramach prowadzonego projektu badawczego wykonano i zbadano trzy serie (łącznie 14 sztuk) modeli płyt funda-mentowych w skali około 1:2 charakteryzujących się małą smukłością ścinania λ ≤ 2. Modele miały kształt ośmiokątów foremnych wpisanych w okręg o średnicy 1200 mm, ze zlokalizowanym w centrum odcinkiem okrągłego słupa o średnicy 200 mm. Poszczególne modele w każdej serii różniły się grubością płyty, która wynosiła 150, 200, 250, 300 i 350 mm. Zbrojenie modeli wykonano ze stali o nominalnej granicy plastyczności fyk = 500 MPa. Poszczególne serie badawcze wy-konywano z tej samej mieszanki betonu towarowego.
W zależności od serii modele różniły się stopniem zbrojenia głównego, jak również jego ukształtowaniem.
Pierwsza seria, licząca pięć modeli, charakteryzowała się stałym układem i średnicą zbrojenia niezależnie od wysokości elementów, co skutkowało zróżnicowaniem stopnia zbrojenia głównego. Część modeli o grubościach płyty 250, 300 i 350 mm i zarazem niskich stopniach zbrojenia wykazała mniejszą nośność od teoretycznej, obliczonej zgodnie z zasadami Eurokodu 2. W związku z podejrzeniem iż sposób badania mógł przyczynić się do tego faktu, w następnych seriach zmie-niono sposób kotwienia płyty. Zastosowano sztywny stalowy kołnierz, który wymuszał położenie wylotu rysy ukośnej i zarazem jej nachylenie.
W drugiej serii, liczącej cztery elementy, starano się zachować stały stopień zbrojenia ρl niezależnie od wysokości uży-tecznej d. Osiągnięto ten cel różnicując średnice i rozkład zbrojenia głównego. W przeciwieństwie do serii pierwszej, zastosowano dodatkowo zbrojenie obwodowe krępujące odkształcenia w kierunku promieniowym. Jednocześnie, dzięki modernizacji sposobu kotwienia, wymuszano z dużą dokładnością nachylenie stożka przebicia. Wszystkie wyniki badań dla tej serii znalazły się powyżej teoretycznej krzywej, co może świadczyć o pewnym zapasie nośności w stosunku procedury Eurokodu 2.
W pięciu modelach serii trzeciej dla których parametrem zmiennym były wysokość użyteczna d i stopień zbrojenia ρl, poza elementem najwyższym, w którym występowało tylko zbrojenie obwodowe, wyniki eksperymentalne potwierdziły występowanie zapasu nośności na przebicie zaobserwowanego w serii drugiej. Jednocześnie zauważono, że zjawisko to występuje niezależnie od sposobu skrępowania elementów. We wszystkich modelach tej serii, podobnie jak we wcześniej-szych, wystąpiły radialne pęknięcia przechodzące przez całą miąższość płyty.
Uzyskane wyniki badań potwierdziły poprawność procedury Eurokodu 2 obliczania nośności płyt krępych na przebicie bez zbrojenia na ścinanie. Wykazały jednocześnie, że nośność przebicia płyt krępych o smukłości λ ≤ 2 silnie zależy od poziomu skrępowania strefy przebicia. Bardzo skuteczne skrępowanie można uzyskać za pomocą zbrojenia obwodowego.
Bibliografia
Lavrovich J.S, McLean D.I: Punching Shear Behavior of Slabs with Varying Span-Depth Ratios. ACI Structural Journal, V.87, No 5, September-October 1990, s. 507÷512;
EN 1992-1-1:2004 Design of concrete structures. General rules and rules for buildings.
Talbot A.: Reinforced Concrete Wall Footings and Column Footings. University Of Illinois Bulletin, Vol. X, N. 27, 1913;
Richart F.E.: Reinforced Concrete Wall and Column Footings, Journal of the American Concrete Institute, Vol. 20, 1948;
Dieterle H.: Zur Bemessung quadratischer Stützenfundamente aus Stahlbeton. DAfStb, Heft 387, Berlin, 1987;
Kordina K., Nölting D.: Tragfähigkeit durchstanzgefährdeter Stahlbetonplatten, DAfStb, Heft 371, Berlin, 1986
Hallgren M., Kinnunen S., Nylander B.: Punching shear tests on column footings. Nordic Concrete Research, Stockholm, 1998;
Timm M.: Durchstanzen von Bodenplatten unter rotationsymmetrischer Belastung, DAfStb, Heft 547, Berlin, 2004;
DIN 1045-1, Tragwerke aus Beton, Stahlbeton und Spannbeton. Teil 1: Bemessung und Konstruktion, Juli 2001, Beton Kalender 2002;
Hegger J., Ricker M., Sherif A.G.: Experimental Investigations on Punching Behavior of Reinforced Concrete Footings, ACI Structural Journal, Vol. 103, No. 4, July-August 2006, s. 604-613;
Hegger J., Häusler F., Ricker M.: Zur Durchstanzbemessung von ausmittig beanspruchten Stützen-knote