Abstrakt
W pracy badano zastosowanie zaprojektowanych i wytworzonych tkanin, charakteryzujących się specyficznym rozmieszczeniem w ich strukturze włókien o charakterze hydrofobowym i hydrofilowym oraz zróżnicowanym ich kontaktem ze skórą użytkownika (ze względu na stopień rozbudowania powierzchni tkanin). Wymienione tkaniny zostały zastosowane jako prześcieradła do użytkowania w warunkach szpitalnych przez osoby przewlekle unieruchomione, zagrożone powstaniem odleżynowych uszkodzeń skóry. Efekt ich profilaktycznego oddziaływania, w odniesieniu do odleżynowych uszkodzeń skóry, przeanalizowano w aspekcie etiologii powstawania odleżyn, skupiając się na tzw. czynnikach zewnętrznych oraz wewnętrznych. W zakresie oddziaływań zewnętrznych badano wpływ zastosowanych tkanin prześcieradłowych, na eksponowany w zakresie tych oddziaływań, transport strumienia ciepła i wilgoci od ciała pacjenta na zewnątrz - w układzie modelowym. W zakresie uwarunkowań wewnętrznych, badano zaburzenia przepływu krwi w obszarach ciała pacjenta najbardziej narażonych na powstawanie odleżynowych uszkodzeń skóry, stosując metodę pletyzmografii impedancyjnej.
Bibliografia
Irzmańska E.: Tekstylia o działaniu profilaktycznym w odniesieniu do uszkodzeń skóry, Praca doktorska, PŁ 2008.
PN-72/P04734: Metody badań wyrobów włókienniczych. Wyznaczanie wodochłonności.
PN-EN ISO 9237:1998: Tekstylia. Wyznaczanie przepuszczalności powietrza wyrobów włókienniczych.
PN-71/P-04611: Metody badań wyrobów włókienniczych. Wyznaczanie przepuszczalności pary wodnej.
Instrukcja urządzenia Permetest – firmy Sensora C.o.
Bober T., Zawadzki J.: Biomechanika układu ruchu człowieka, Wydawnictwo BK, Wyd. II, 2003 s.141-1 44.
Instrukcja Niccomo™ Noninvasive hemodynamic monitor – firmy Medis, Germany, 2002.
Meinander H., Varheenmaa M.: Clothing and textiles for disabled and elderly people, VTT Research Notes 2143, Project EasyTex, Finland, 2002.
Varheenmaa M., Meinander H.: The general and specific considerations and the critical fabric properties of textiles and clothing for disabled and elderly people, I International Conference EasyTex - Clothing and Textiles for Disabled and Elderly People, Finland, 2002.
Harwood R.J.: The ergonomic of clothing for the disabled and elderly. Proceedings of EasyTex, I International Conference - Clothing and Textiles for Disabled and Elderly People, Finland, 2002.
Pryczyńska E. (Irzmańska), Lipp-Symonowicz B., Wieczorek A., Gaszyński W., Krekora K.: The influence of structure parameters of textiles on their physiological and hygienic characteristics in the aspect of the needs of the disabled who are permanently immobile, I International Conference EasyTex - Clothing and Textiles for Disabled and Elderly People, Finland, 2002.
Pryczyńska E. (Irzmańska), Lipp-Symonowicz B., Rymarz T., Wieczorek A., Gaszyński W., Krekora K., Bittner-Czapińska E.: Sheet fabrics with biophysical properties as the element of joined prevention in connection with pneumatic anti-bedsore mattresses of the first and second generation, Fibres&Textiles in Eastern Europe, Vol. 4, 2003, s. 50-53.
Miguel R., A., Lucas J. M., Manich A., M.: Improving the quality of live and comfort in wool and blended fabrics for the elderly, International Conference & Exhibition on Healthcare & Medical Textiles, UK, Bolton (2003).
Irzmańska E. (Pryczyńska), Irzmański R., Lipp-Symonowicz B., Pawlicki L.: Textiles preventing bedsore formation in permanently immobile patients – quantification of properties during application, 7th Annual Textile Conference by Autex, Tampere, Finland, 2007.
Pryczyńska E. (Irzmańska): Tkaniny prześcieradłowe o działaniu antyodleżynowym zapewniające komfort użytkowy dla osób długotrwale unieruchomionych - Projekt finansowany przez KBN (Grant dla Młodego Badacza) nr 7 T08E03219, 2000-2002.
Lipp-Symonowicz B., Pryczyńska E. (Irzmańska): Kierunki projektowania tekstyliów dla osób niepełnosprawnych i starszych; Ergonomia Niepełnosprawnym w przyszłości, Monografia zbiorowa pod red. J. Lewandowskiego, Wyd. PŁ., Łódź, 2003, s. 146-150.
Urbańczyk G.W.: Nauka o włóknie, WNT, Warszawa, 1985.
Urbańczyk G.W.: Fizyka włókna. Własności fizyczne włókien. WNT, Warszawa, 1974.
Shea J.D.: Pressure sores classification and management, Clinic Orthop., Vol. 113, 1975, s. 89-112.
Torrance C.: Pressure sores: etiologie, treatment and prevention, London, 1983.
Yarkony G.M., Matthews K.P., Carlson C.: Classification of pressure ulcers, Arch Dermatol., Vol. 126, 1990, s. 9-1218.
Witkowski J.A., Parisch L.C.: Classification of pressure ulcers, Arch. Dermatol., Vol. 127, 1991, s. 8-907
Lindgren M., Unosson M., Ek A.C.: Pressure sore prevalence within a public health services area, Int.J.Nursing Prac., Vol. 6, 2000, s. 333-337.
Daniel R.K., Priest D.L., Wheatley D.C.: Etiologic factors in pressure sores: an experimental model, Arch. Phys.Med.Rehabil., Vol.62, 1981, s. 492-498.
Bridel J.: The etiology of pressure sores, Journal Wound Care, Vol. 2 (4), 1993, s. 230-238.
Kosiak M.: Etiology and pathology of ischemic ulcers, Arch. Phys. Med. Rehabil., Vol. 40, 1959, s. 62-69.
Kosiak M.: Etiology of decubitus ulcers, Arch. Phys. Med. Rehabil., 1961, s. 19-29.
Cochran G., Palmieri V.: Development of test methods for evaluation of wheelchair cushions, Bull.Prosthet.Res., Vol. 17, 1980, s. 9-30.
Stewart S., Palmieri V., Cochran G.: Wheelchair cushion effect on skin temperature, heat flux and relative humidity, Arch.Phys.Med.Rehabil. Vol. 61,1980, s. 229-233.
Wywiałowski E.,F.: Tissue perfusion as a key underlying concept of pressure ulcer development and treatment, J. Vasc. Nurs,Vol. 17, 1999, s. 12-16.
Mayrovitz H., N., Sims N.: Biophysical effects of water and synthetic urine on skin, Adv. Skin Wound Care, Vol. 14, 2001, s. 302-308.
Nicholson G., P., Scales J., T., Clark R., P., Calcina-Goff M., L., D.: A method for determinining the heat transfer and water vapour permeability of patient support systems, Med. Eng. Phys., Vol. 21, 1999, s.701-712.
Kosiak M.: Prevention and rehabilitation of pressure ulcers, Decubitus, Vol. 4, 1999, s. 2-4.
Larsson G.: Linen in the hospital bed: effects on patient’well-being, Journal of Advanced Nursing, Vol. 16, 1991, s. 1004.
Book of Abstracts Medical Textiles: Hygiene – sheets for prevention of bedsores, Vol. 9, 1994.
Mita K., Akataki K., Itoh., Yoshida M., Shinoda T., Ishida Y.: Physical characteristics of a new synthetic fiber mattress in relation to pressure sores, Front Med. Eng. Vol. 8(3), 1997, s. 221-307.
Kwok Y.,L., Li Y., Chu L.,W., Wong A.,S., Chan W.,K.: Functional requirements of bedding materials for elderly patients, I International Conference Medical Textiles, Bolton, UK, 1999.
Kaciuba-Uściłko H., Kruk B.: Monografia: Termoregulacja i wpływ warunków środowiska termicznego na organizm człowieka, Wprowadzenie do fizjologii klinicznej pod red. Kozłowskiego S. i Nazar K., PZWL, Warszawa, 1995, s. 506-520.
Asher R.A.J.: British Medical Journal, Vol. 4, 1947, s. 967.
Bruck K.: Thermal balance and the regulation of body temperature, Human physiology, Berlin, 1989, s. 624.
Greenleaf J.,E., Kaciuba-Uciłko H.: Acclimation to heat in humans, NASA Techn. Memor. Vol. 101011, 1989, s. 34.
Bennett L., Kavner D., Lee B.Y., Trainor F.S., Lewis J.M.: Skin blood flow in seated geriatric patients, Arch.Phys.Med.Rehabil., Vol.62, 1981, s. 392-398.
Schubert V., Heraud J.: The effects of pressure and shear on skin microcirculation in elderly stroke patients lying in supine or semi-recubent positions, Age and Ageing, Vol.23, 1994, s.405-410.
Bennett L., Kavner D., Lee B.Y., Trainor F.S.: Shear vs pressure as causative factors in skin blood flow occlusion, Arch. Phys. Med. Rehabil., Vol. 60, 1979, s. 309-314.
Kett R.L., Levine S.P.: A dynamic model of tissue deflection in a seated individual, Proceedings, Resna 10th Annual Conference, San Jose, California, USA, 1987.
Ek A.C., Lewis D.H., Zetterqvist H., Svensson P.G.: Skin blood flow in an area at risk for pressure sore, Scand.J.Rehabil.Med., Vol. 16, 1984, s. 85-89.
Kokate J.Y., Leland K.J., Held A.M., Hansen G.L., Kveen G.L., Johnson B.A.: Temperature - modulated pressure ulcers a porcine model, Arch.Phys.Med.Rehabil., Vol.76, 1995, s. 666-673.
Daniel R.K., Wheatley D., Priest D.: Pressure sores and paraplegia: an experimental model, Ann.Plast.Surg., Vol. 5, 1985, s. 41-49.
Fisher S.V., Szymke T.E., Apte S.Y., Kosiak M.: Wheelchair cushion effect on skin temperature. Arch.Phys.Med.Rehabil., Vol. 59, 1978, s. 68-72.
Seymour R.J., Lacefield W.E.: Wheelchair cushion effect on pressure and skin temperature, Arch.Phys.Med.Rehabil., Vol. 66, 1985, s. 103-108.
Reger S.I., Adams T.C., Makelbust J.A., Sahgal V.: Validation test for climate control on air-loss supports, Arch.Phys.Med.Rehabil., Vol.82, 2001, s. 587-603.
Stewart S.F.C., Palmieri V., Cochran G.B.: Wheelchair cushion effect on skin temperature, heat flux and relative humidity, Arch. Phys. Med. Rehabil., Vol. 6, 1980, s. 229-233.
Ek A.C., Gustavsson G., Lewis D.H.: Skin blood flow in relation to external pressure and temperature in the supine position on a standard hospital mattress, Scand.J.Rehabil.Med., Vol. 19, 1987, s. 121-126.
Jonsson A., Linden M., Lindgren M., Malmqvist L.A.: Evaluation of antidecubitus mattresses, Med. Biol. Eng. Comput., Vol. 43, 2005, s. 541-547.
Sandberg M., Zhang Q., Styf J., Gerdle B.: Non-invasive monitoring of muscle blood perfusion by photopletysmografy – evaluation of a new application, Acta Physiol. Scand., Vol. 183, 2005, s.335-343.
Binzoni T., Leung T.S., Boggett D., Delpy D.: Non-invasive laser Doppler perfusion measurements of larger tissue volumes and human skeletal muscle blood RMS velocity, Phys. Med. Biol., Vol. 48, 2003, s. 2527-2549.
Feldman D.L., Sepka R.S., Klitzman B.: Tissue oxygenation and blood flow on specialized and conventional hospital beds, Ann. Plast. Surg., Vol. 30, 1993, s. 441-444.
Tenland T., Salerud E.G., Nilsson G.E., Öberg P.A.: Spatial and temporal variations in human skin blood flow, Int. J. Microcirc.: Clin. Exp., Vol. 2, 1983, s. 81-90.
Bornmyr S., Svensson H., Lilja B.: Skin temperature changes and changes in skin blood flow monitored with laser Doppler flowmetry and imaging: a methodological study in normal humans, Clin.Phys.,Vol. 17(1), 1997, s. 71-81.
Johnson J.M., Taylor W.F., Shepherd A.P., Park M.K.: Laser-Doppler measurement of skin blood flow: comparison with pletysmography, J. Appl. Physiol., Vol. 56(3), 1984, s. 798-803.
Jonsson A., Lindgren M.: Skin temperature effects on skin blood flow at areas prone to pressure sore development, Proceedings 13th Nordic Conference Biomedical Engineering and Medical Physics, Umeå, 2005, s.140-141.
Van Langenhove L.: Formation of creases in bedsheets – a cause of decubitus, I International Conference Medical Textiles, Bolton, UK, 1999.