Słowa kluczowe
specjalna strefa ekonomiczna
broker klastra
Jak cytować
Abstrakt
Polityka klastrowa, która została wypracowana przez instytucje Unii Europejskiej, a która jest wdrażana od wielu lat bezkrytycznie przez instytucje państwowe, jest niedopasowana do realiów polskiej gospodarki oraz relacji społeczno-gospodarczych, a przez to nieefektywna. Ostatnie badanie wykonane przez Delloite Business Consulting S.A. Benchmarking klastrów w Polsce – 2010 Raport z badania1 wskazuje, że organizacje klastrowe w Polsce nie są rozwinięte i borykają się z problemami finansowymi oraz problemem nieufności przedsiębiorców wobec swojego otoczenia biznesowego i instytucji państwowych. Raport ten potwierdził stwierdzenia zawarte w raporcie PAG, który zostanie omówiony w dalszej części tej publikacji.
Polityka klastrowa jest realizowana przez Urzędy Marszałkowskie, co nie przynosi zakładanych rezultatów, bowiem politycy są bardziej zainteresowani tworzeniem nowych inicjatyw klastrowych niż wspomaganiem i rozwijaniem tych, które sami pomagali powoływać do życia.
Celem niniejszej pracy jest przedstawienie koncepcji rozszerzenia kompetencji oraz zakresu działalności Specjalnych Stref Ekonomicznych o działalność brokera klastra. W opinii autorów ustawowe przydzielenie SSE roli brokera klastra, bazując na modelu działań odgórnych (top –down), może przynieść pozytywne rozwiązania i zapewnić budowanie klastrów przez profesjonalne organizacje, posiadające zarówno know-how, odpowiednie zasoby ludzkie oraz istniejące struktury organizacyjne.
Bibliografia
Bojar E., Bis J.: Major Threats to Economic Clusters in Poland, w: The emergence and development of clusters in Poland, Warszawa 2007.
Brodzicki T., Szultka S. Tamowicz P.: Niebieskie Księgi. Polityka Wspierania Klastrów. Najlepsze praktyki. Rekomendacje dla Polski. IBnGR, Gdańsk 2004.
Delloite Business Consulting S.A., Benchmarking klastrów w Polsce – 2010. Raport z badania, Warszawa 2010.
Domański B., Gwosdz K. (red.): Dziesięć lat doświadczeń pierwszej polskiej specjalnej strefy ekonomicznej, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2005.
Financial Times Business, FDI Global Free Zones of the Future, 2010 Rankings Results – Overall Free Zones of the Future, 2010.
Götz M.: Atrakcyjność klastra dla lokalizacji bezpośrednich inwestycji zagranicznych, Poznań 2009.
Hołub-Iwan J., Małachowska M.: Rozwój klastrów w Polsce, Raport z badań, Szczecin 2008.
Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową Wykorzystanie koncepcji klastrów dla kształtowania polityki innowacyjnej i technologicznej państwa. Rekomendacje dla polityki stymulowania rozwoju klastrów w Polsce, Gdańsk 2009.
Knop L., Olko S.: Ewolucja form organizacyjnych sieci współpracy Organizacja i Zarządzanie nr 1, 2008.
Martin R., Sunley P.: Deconstructing Clusters: Chaotic Concept or Policy Panacea, London 2001.
Mazurek B.: Klaster. Gdzie, jak i po co? W: Mechatronika. Przewodnik przedsiębiorcy, Łódź 2008.
Ministerstwo Gospodarki, Informacja o realizacji ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych. Stan na 31 grudnia 2009 r., Warszawa 2010, s. 8-13.
Modzelewska-Wąchal E., Pełka P., Stasiak M.: Pomoc publiczna dla przedsiębiorców i jej nadzorowanie. Przepisy i komentarze, Warszawa 2001.
Möhring J.: Clusters: Definition and Methodology, w: Business Clusters: Promoting Enterprise in Central and Eastern Europe, OECD 2005.
PAG Uniconsult Raport końcowy – Badanie Ocena funkcjonowania klastrów województwa łódzkiego – studia przypadków w kontekście realizacji RPO WŁ, Warszawa 2009.
Pawłowski G.: Klastry jako determinanty przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstw na rynku, w: Zeszyty Naukowe, Ostrołęka 2008.
Rozporządzenie Rady Ministrów z 10 grudnia 2008 r. w sprawie kryteriów, których spełnienie umożliwia objęcie niektórych gruntów specjalną strefą ekonomiczną (Dz.U. z 2008 r., Nr 224, poz. 1477 z późn. zm).
Rozporządzenie Rady Ministrów z 10 grudnia 2008 r. z sprawie pomocy publicznej udzielanej przedsiębiorcom działającym na podstawie zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej na terenach specjalnych stref ekonomicznych (Dz. U. z 2008 r., nr 232, poz. 1548 z późn. zm.).
Skawińska E., Zalewski R.: Klastry biznesowe w rozwoju konkurencyjności i innowacyjności regionów Świat – Europa – Polska, Warszawa 2009.
Sölvell Ö., Lindqvist G., Ketels Ch.: The Cluster Initiative Greenbook, Stockholm 2003.
Staszewska J.: Klaster perspektywą dla przedsiębiorców na polskim rynku turystycznym, Warszawa 2009.
Stawicki M.: Klastry i inicjatywy klastrowe – podstawowe definicje. w: Metody ewaluacji polityk wspierania klastrów ze środków strukturalnych, Red. Stawicki M., Pander W, Warszawa 2008.
Stuart Z., Rosenfeld A.: Creating Smart Systems. A guide to cluster strategies in less favoured regions, Carborro 2002.
Szykulska-Paprocka D.: Etapy rozwoju klastra, otoczenie: wyzwania i bariery rozwojowe oraz cele zawiązania klastrów/inicjatyw klastrowych, Warszawa 2008 – prezentacja.
Ustawa z 2 października 2003 r. o zmianie ustawy o sse i niektórych ustaw (Dz.U. z 2003, nr 188, poz. 1840).
Ustawa z 20 października 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych - tekst jednolity: Dz. U. z 2007 r., nr 42, poz. 274 z późn. zm.
Ustawa z 30 czerwca 2000 r. o warunkach dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej
Ustawa z 30 maja 2008 r. o zmianie ustawy o sse (Dz. U. z 2008 r., Nr 118, poz. 746) weszła w życie 4 sierpnia 2008 r., na jej podstawie wydano w grudniu 2008 r. nowe akty wykonawcze – rozporządzenia w sprawie poszczególnych SSE, w sprawie pomocy publicznej oraz kryteriów włączania tzw. „gruntów prywatnych”.